Η κολπική μαρμαρυγή είναι μια αρρυθμία προερχόμενη από τους κόλπους της καρδιάς με αποτέλεσμα αυτοί να πάλλονται ακανόνιστα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την μεταφορά στις κοιλίες πολλαπλών άρρυθμων ερεθισμάτων , γεγονός που προκαλεί αυξημένους και άρρυθμους καρδιακούς παλμούς (πλήρης αρρυθμία).
Γιατί πρέπει να αντιμετωπίζεται η κολπική μαρμαρυγή;
Η αποδιοργάνωση του κολπικού ρυθμού έχει ως αποτέλεσμα τη λίμναση του αίματος μέσα σ’ αυτούς. Αυτό διευκολύνει την δημιουργία θρόμβων που μπορεί να αποσπασθούν και με την κυκλοφορία του αίματος να αποφράξουν κάποια – εγκεφαλική συνήιθως – αρτηρία προκαλώντας αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ). Οι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή βρίσκονται σε 5πλάσιο τουλάχιστον κίνδυνο εμφάνισης ΑΕΕ σε σχέση με αυτούς που έχουν φυσιολογικό ρυθμό.
Επίσης, η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να προκαλέσει καρδιακή ανεπάρκεια λόγω κοπώσεως του καρδιακού μυός, με αποτέλεσμα τη μειωμένη αιμάτωση όλων των περιφερικών οργάνων λόγω ανεπάρκειας της καρδιακής αντλίας.
Ευτυχώς, οι κίνδυνοι μειώνονται σημαντικά εάν οι ασθενείς παρακολουθούνται και αντιμετωπίζονται σωστά. Με εξειδικευμένη παρακολούθηση από ειδικούς γιατρούς μπορεί να επιλεγεί η καταλληλότερη θεραπευτική αγωγή, που θα έχει σκοπό τόσο τη βελτίωση των συμπτωμάτων του ασθενούς, όσο και την μείωση των επικείμενων κινδύνων.
Κολπική μαρμαρυγή :Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσει κάποιο άτομο με κολπική μαρμαρυγή είναι:
• Αίσθημα ακανόνιστων και άρρυθμων καρδιακών παλμών, ταχυπαλμία και «φτερούγισμα» στον θώρακα.
• Θωρακική δυσφορία
• Κόπωση, δύσπνοια, αδυναμία.
• Ζάλη, σκοτοδίνη ή τάση λιποθυμίας
• Άλλα άτομα είναι ασυμπτωματικά και ανακαλύπτουν τυχαία την αρρυθμία όταν επισκέπτονται το γιατρό τους. Ακόμα όμως και έτσι , η κολπική μαρμαρυγή είναι σοβαρή ιατρική κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές.
Κολπική μαρμαρυγή :Ποια τα αίτια;
Η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να εμφανιστεί σε κατά τα άλλα υγιή άτομα χωρίς την παρουσία κάποιας άλλης καρδιακής πάθησης. Σε άλλες περιπτώσεις η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να συνδέεται με άλλες καρδιακές παθήσεις, όπως βαλβιδική νόσος, υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια ή να εμφανίζεται σε ασθενείς πάσχοντες από καρδιακή ανεπάρκεια λόγω άλλων αιτίων.
Κολπική μαρμαρυγή :Τύποι
Ανάλογα με τον τρόπο εμφάνισης , η κολπική μαρμαρυγή διακρίνεται σε 3 τύπους:
- Παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή: Η κολπική μαρμαρυγή εμφανίζεται υπό μορφή περιστασιακών επεισοδίων που σταματούν από μόνα τους, χωρίς θεραπευτική παρέμβαση. Τα επεισόδια αυτά μπορεί να κρατήσουν μερικά δευτερόλεπτα, λεπτά, ώρες ή λίγες ημέρες έως ότου η καρδιά επανέλθει στο φυσιολογικό ρυθμό.
- Εμμένουσα κολπική μαρμαρυγή: Εδώ η αρρυθμία δεν αποκαθίσταται αυτόματα. Για να τερματισθεί χορηγούνται αντιαρρυθμικά φάρμακα ή γίνεται ηλεκτρική ανάταξη (καρδιομετατροπή) για την ανάταξη σε φυσιολογικό ρυθμό.
- Χρόνια κολπική μαρμαρυγή: Η διάρκεια της αρρυθμίας υπερβαίνει το 1 έτος και έχει αποτύχει κάθε προσπάθεια αποκατάστασης του φυσιολογικού ρυθμού.Ο στόχος στην περίπτωση αυτή είναι απλώς η ομαλοποίηση της καρδιακής συχνότητας.
Αρκετές φορές η κολπική μαρμαρυγή ξεκινά ως παροξυσμική και αργότερα, με την πάροδο του χρόνου, μεταπίπτει σε επίμονη ή χρόνια.
Θεραπευτικές επιλογές στην κολπική μαρμαρυγή
Η θεραπευτική αντιμετώπιση κινείται σε 2 βασικούς άξονες
1) Την πρόληψη δημιουργίας θρόμβων και εμφάνισης ΑΕΕ.
2) Τον έλεγχο των συμπτωμάτων που προέρχονται από την αρρυθμία και γίνεται είτε με προσπάθεια διατήρησης του φυσιολογικού (φλεβοκομβικού) ρυθμού, είτε, όταν η αρρυθμία εμμένει, με την προσπάθεια διατήρησης της καρδιακής συχνότητας σε όσο το δυνατόν φυσιολογικότερα επίπεδα.
Οι θεραπευτικές επιλογές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά περίπτωση μόνες ή σε συνδυασμό είναι οι ακόλουθες :
Κολπική μαρμαρυγή και φαρμακευτική θεραπεία
Η θεραπεία με φάρμακα περιλαμβάνει:
● Αντιπηκτικά φάρμακα που εμποδίζουν τον σχηματισμό θρόμβων και την εμφάνιση θρομβοεμβολικών επεισοδίων. Τα φάρμακα αυτά είναι πολύ σημαντικά διότι, εκτός των άλλων, έχει φανεί πως παρατείνουν την επιβίωση. Τα τελευταία χρόνια έχουν εισέλθει στην θεραπευτική τα νεότερα αντιπηκτικά φάρμακα, που σε αντίθεση με τα παλαιότερα φάρμακα (ανταγωνιστές της βιταμίνης Κ), έχουν σταθερή αντιπηκτική δράση και γι’ αυτό δεν απαιτείται η συχνή αιματολογική εξέταση του ΙΝR για την ρύθμιση της δόσεως του αντιπηκτικού φαρμακου. Σε κάθε περίπτωση η επιλογή της χορηγήσεως αντιπηκτικής αγωγής και του είδους αυτής γίνεται ανάλογα με τους παράγοντες κινδύνου για θρομβοεμβολικά επεισόδια και τα ιδαιέτερα χαρακτηριστικά του κάθε ασθενούς.
● Φάρμακα για την διατήρηση του φυσιολογικού ρυθμού(φλέκαϊνίδη ,προπαφαινόνη, σοταλόλη, , αμιωδαρόνη, κ.α.) που στοχεύουν στη μη υποτροπή της αρρυθμίας. Η χορήγησή τους περιορίζει συνήθως την αρρυθμία, ωστόσο χρειάζεται τακτική παρακολούθηση, καθώς ενδέχεται να προκαλέσουν σειρά ανεπιθύμητων ενεργειών .
● Φάρμακα για τον έλεγχο της καρδιακής συχνότητας (β-αποκλειστές, ανταγωνιστές δίαυλων ασβεστίου, δακτυλίτιδα) που στόχο έχουν,όταν παραμένει, η αρρυθμία,την επιβράδυνση της καρδιακής συχνότητας σε κατά το δυνατόν φυσιολογικά επίπεδα.
Κολπική μαρμαρυγή και επεμβατική θεραπεία
Καρδιομετατροπή:
Στην καρδιομετεροπή (ή ανάταξη ) μέσω εξωτερικού απινιδωτή χορηγείται μια ηλεκτρική εκκένωση (ηλεκτροσόκ) στον θώρακα που σταματά την αρρυθμία και αποκαθιστά τον φυσιολογικό ρυθμό. Πρόκειται για μια ανώδυνη διαδικασία διάρκειας μερικών λεπτών. Χορηγείται ενδοφλεβίως μικρή δόση κατασταλτικού φαρμάκου που προκαλεί νάρκωση λίγων λεπτών, κατά την διάρκεια της οποίας χορηγείται δια των ηλεκτροδίων του απινιδωτή ηλεκτρική εκκένωση που αποκαθιστά τον φυσιολογικό ρυθμό. Η καρδιομετατροπή στις περισσότερες περιπτώσεις πετυχαίνει των τερματισμό της αρρυθμίας, αλλά δεν εξασφαλίζει την μη υποτροπή της. Αυτό μπορεί να γίνει με την φαρμακευτική αγωγή για την διατήρηση του φυσιολογικού ρυθμού ή αποτελεσματικότερα με θεραπεία με κατάλυση με καθετήρα.
Κατάλυση με καθετήρα (Catheter Ablation):
Η κατάλυση με καθετήρα είναι μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί όταν τα φάρμακα αποτυγχάνουν να ελέγξουν τον καρδιακό ρυθμό. Η κατάλυση με καθετήρα πραγματοποιείται σε ηλεκτροφυσιολογικό εργαστήριο στο νοσοκομείο από καρδιολόγους εξειδικευμένους στην επεμβατική αντιμετώπιση των διαταραχών του καρδιακού ρυθμού . Στόχος της θεραπείας είναι η αποκατάσταση και παραμονή του φυσιολογικού ρυθμού, η μείωση των υποτροπών της κολπικής μαρμαρυγής και ο έλεγχος των συμπτωμάτων του ασθενούς.
Η συνηθέστερα υπεύθυνη για την κολπική μαρμαρυγή καρδιακή κοιλότητα είναι ο αριστερός κόλπος. Σ΄ αυτόν εκβάλουν οι πνευμονικές φλέβες που μεταφέρουν το οξυγονωμένο αίμα από τους πνεύμονες. Οι πνευμονικές φλέβες φαίνεται πως παίζουν σημαντικό ρόλο στην κολπική μαρμαρυγή καθώς εκεί εδράζονται οι αρρυθμιογόνες εστίες που προκαλούν κολπική μαρμαρυγή και αποτελούν το συνηθέστερο στόχο κατάλυσης.
Ποιο είναι το αναμενόμενο αποτέλεσμα από την κατάλυση;
Το αναμενόμενο αποτέλεσμα εξαρτάται από το είδος της κολπικής μαρμαρυγής. Στην παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή τα ποσοστά διατήρησης του φυσιολογικού ρυθμού κυμαίνονται στο 70-85% και είναι ανώτερα από αυτά της επίμονης κολπικής μαρμαρυγής, που ανάλογα με την χρονική διάρκεια της αρρυθμίας μπορεί να κυμαίνονται από 50-75%. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί και δεύτερη επέμβαση κατάλυσης και αυτό συνήθως συμβαίνει σε περιπτώσεις μακράς διαρκείας επίμονης κολπικής μαρμαρυγής.Έχει αποδειχθεί πως η θεραπεία με κατάλυση είναι πολύ αποτελεσματικότερη από την φαρμακευτική αγωγή στην αποκατάσταση του φυσιολογικού ρυθμού και στην απαλλαγή από τα ενοχλητικά συμπτώματα της αρρυθμίας . Κατά συνέπεια, είναι πρώτη θεραπευτική επιλογή σε έντονα συμπτωματικούς ασθενείς στους οποίους έχει αποτύχει η φαρμακευτική αγωγή στον έλεγχο του ρυθμού και των συμπτωμάτων.
Υπάρχουν κίνδυνοι από την επέμβαση;
Γενικά η κατάλυση της κολπικής μαρμαρυγής είναι μια ασφαλής επέμβαση. Όπως όμως σε κάθε επεμβατική πράξη υπάρχει ένας μικρός κίνδυνος επιπλοκών. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν αιμορραγία στη θέση εισαγωγής των καθετήρων, στένωση πνευμονικών φλεβών, καρδιακό επιπωματισμό, εμβολικό επεισόδιο, κολπο-οισοφαγικό συρίγγιο. Η πιθανότητα σοβαρής επιπλοκής είναι εξαιρετικά μικρή, ειδικά σε κέντρα με εμπειρία στην διενέργεια τέτοιων επεμβάσεων.